Vught

Vught staat bekend om zijn grote villa's, landhuizen en hoge percentage miljonairs (3%). Het merendeel van de inwoners zit er aardig warmpjes bij. De gemiddelde Vughtenaar heeft zo'n € 5.000,- per jaar meer te besteden dan de gemiddelde Nederlander. Vught is daarmee een van de meer welgestelde gemeenten in een van de rijkste landen van de wereld.

Maar naast deze weelde is er ook een andere kant van Vught. Volgens het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) telde Vught in 2011 ruim 700 huishoudens die moeten leven op of onder de armoedegrens en groeien er 400 kinderen (tot 18 jaar) in armoede op. Volgt Vught de landelijk trend dan zal dat aantal alleen maar toegenomen zijn. Directe aanwijzing daarvoor vormt de stijging van het aantal pakketten dat de Vughtse voedselbank verspreidt.

Maar achter deze meetbare armoede gaat ook veel onzichtbare armoede schuil. Mensen zijn immers inventief in het verbloemen van hun armoede. Oplossingen worden gezocht in het overslaan van maaltijden, geen kleding meer kopen en afzien van de aanschaf van medicijnen. En daarbij is er ook een nieuwe groep: de werkende armen. Veelal ZZP-ers die te weinig fatsoenlijk werk hebben en met een inkomen ver onder de armoedegrens in stilte wachten op betere tijden.

Maar zou niet juist een rijke gemeente als Vught prima in staat moeten zijn om te voorkomen dat er onder zijn inwoners mensen in armoede vervallen? Het Vughtse armoedebeleid werd jarenlang geprezen. Maar afgelopen jaren moest ook Vught van het VVD-PvdA kabinet de teugels aanhalen. Het roept de vraag op wat de coalitie op dit terrein gaat bieden. De verschillende verkiezingsprogramma's verraden in ieder geval een totaal andere aanpak van armoede. Kijk met ons mee.

De verschillen in aanpak van armoede

Gemeentebelangen zegt er nog het meest over. Zij bepleiten een pro-actief armoedebeleid, behoud van de sociale voorzieningen en uitbreiding van de schuldhulp- verlening. Zij willen dus investeren in het armoedebeleid en dat klinkt behoorlijk ferm en sociaal. Maar D66 laat de bestrijding van armoede over aan vrijwilligers (o.a. met Vincentius) en 'serviceclubs' als de Rotary. Armen worden bij hen afhankelijk van aalmoezen en vrijgevig- heid. En de VVD? Die schreef helemaal niets over armoedebeleid in het lokale verkiezingsprogramma. “Wij zijn niet sociaal. Daarvoor moet u bij de SP zijn” liet lijsttrekster en fractievoorzitster Suzanne Otters zich tijdens de campagne ontvallen. Mogelijk moet hieruit opgemaakt worden dat de landelijke VVD-lijn gevolgd wordt. Dan klinkt het “handen uit de mouwen in plaats van hand ophouden”.

De coalitiepartijen denken dus in essentie heel anders over het armoedebeleid. Kortweg zou je kunnen zeggen dat bij GB ook de gemeente zorg heeft voor de armen, dat bij D66 de samenleving dat moet doen en bij de VVD de armen zichzelf maar moeten redden. En welke aanpak wordt het dan?

Het coalitieakkoord

Onder zorg, arbeid en inkomen vinden we in het het coalitieakkoord 'Kracht door continuïteit' vooral de programmapunten van GB terug, zoals het op peil houden van het armoedebeleid en de zorg voor mensen die tussen wal en schip geraken. Het is gelukkig dus de sociale en ferme aanpak geworden. Maar GB heeft verzuimd of vergeten om direct af te spreken welke middelen hiervoor ingezet moeten worden. En daarin schuilt een gevaar. 

Om het armoedebeleid op peil te houden zal er geld bij moeten. Zonder die financiële middelen resteert slechts een aanpak zoals die wordt voorgestaan door D66 of de VVD. Hun aanpak vraagt immers geen extra gemeente- lijke investeringen. Dus moet snel duidelijk worden hoe serieus GB is met zijn aanpak van armoede. Anders heeft het coalitieakkoord de mensen die in Vught in armoede leven slechts blij gemaakt met een dode mus.

Het alternatief: een armoede preventieplan

En het kan anders. Een breed collectief bewustzijn en een gedragen gezamenlijke aanpak is nodig om af te rekenen met armoede. Alle ingrediënten zijn aanwezig maar het vraagt om een investering in goede “oren en ogen” en een “politiek mandaat” in de vorm van professionele maatschappelijk werkers of buurtcoaches. Zij kunnen armoede-risico's opsporen nog voor dat deze problematisch worden. Met voldoende professionele ruimte en financiële middelen kunnen zo risicovolle situaties vroegtijdig en relatief goedkoop opgevangen en opgelost worden. Dat vraagt wel een investering. Voor een deel kan dat betaald worden uit de zogenaamde “Klijnsma-gelden”, die structureel naar gemeenten gaan ter bestrijding van armoede. Maar daarbij zal een aanvulling nodig zijn vanuit de Vughtse algemene reserve. Gezien de relatieve rijkdom van Vught mag dat geen probleem zijn.