Vught

Op 1 april 2007 werd hij, na een bliksemcarriere in de Bossche gemeentepolitiek, de jongste burgemeester van Nederland. In het kleine Vught, oké, maar de promotie naar het Bossche burgemeesterschap is nakend.

Niet iedereen had het door maar Roderick van de Mortel vertegenwoordigde behalve de jeugd ook oude tradities. Tegenwoordig is één derde van de Nederlanders officieel hoog-opgeleid. Wie solliciteert naar een functie die vroeger ‘secretaresse’ genoemd werd, maar tegenwoordig dan ‘office manager’ of zo, die moest tenminste 1 HBO-opleiding afgesloten hebben. In kringen van bestuurders en politici kom je bijna niemand meer tegen die niet ‘drs’ of ‘ir’ of ‘mr’ is. Zo nu en dan loopt er echter een uitzondering door de regel heen. De huidige burgemeester van Den Haag, Van Aartsen, is titelloos. De huidige staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu, mevrouw Dijksma, die heeft zelfs twee academische studies niet afgemaakt, en dat heeft de PvdA er destijds niet van weerhouden haar voor te dragen als staatssecretaris van Onderwijs. Hadden Jozias en Sharon althans op papier het niveau van de ‘startkwalificatie’ bereikt, de nieuwe spring in ’t veld leider van GroenLinks, Jesse Klaver heeft na zijn vmbo-diploma geen al te serieuze pogingen meer gedaan zich te kwalificeren voor de arbeidsmarkt.

Het heeft iets knus. Zoals in de tijd van de regenten gaat het bij het verdelen van politieke functies nog steeds om ‘wie ken jij en wie kent jou’.

Roderick is wel een verhaal apart. Terwijl de meeste politici die enkel door netwerk-competenties een zetel in een bestuur hebben kunnen bezetten, om het hardst roepen van dat ze voor democratie zijn en zo meer, maakte Roderick er bij zijn aantreden geen geheim van: hij was tegen een ‘gekozen’ burgemeester. Zouden burgemeester gekozen gaan worden, dan kreeg je maar van die burgervaders die de burgerkinderen naar de mond zouden gaan praten. In het huidige stelsel, dat inderdaad dus nog van voor Napoleon stamt, weet je tenminste zeker dat de burgemeesterszetel niet bezet gaat worden door iemand ‘van het volk’.

Hij is in zijn anti-democratische opstelling ook opmerkelijk zuiver in de leer. Omdat het nergens anders op kan zijn geweest moet de benoeming van Roderick in 2007 gebaseerd zijn geweest op zijn politieke dienstbaarheid en zijn nevenfuncties. Omdat het burgemeesterschap hem zoveel tijd zou gaan kosten, kondigde hij aan dat hij van de meeste van die functies afscheid zou moeten gaan nemen. Roderick, die zich presenteerde als iemand van ‘een man een man, een woord een woord’ heeft momenteel slechts 29 nevenfuncties. 11 van die functies komen voort uit het burgemeesterschap, 18 niet. Natuur, cultuur, onderwijs, asiel en integratie, en carnaval, Roderick is overal lid of voorzitter van. Hij heeft zelfs een gastrol vervuld in een film van de Bossche Dansmari’s. Als Roderick zich niet zou mogen uitlaten over zaken waarbij hij direct of indirect een belang heeft, zou hij over elk onderwerp moeten zwijgen.

Voor wie mocht denken dat Roderick zichzelf met al die nevenfuncties zit te verrijken: hij ontvangt voor geen van deze nevenfuncties enige vorm van bezoldiging. Dat is zo mooi aan die oude regententraditie: een regent die een bestuursfunctie bekleedt, heeft meestal niet echt voor een inkomen hoeven te werken.

In 2007 stond voor Roderick hoog op de agenda dat de afstand tussen gemeente en gemeenschap groter was dan in andere gemeentes. Dat kwam door de A2, en de N65, en de twee spoorlijnen. Straks, als Roderick burgemeester van Den Bosch is, zal hij bij zijn aantreden vast benadrukken dat hij zijn karwei in Vught heeft afgemaakt. Dat dat met die A2 en die N65 en die twee spoorlijnen tijdens zijn aantreden toch allemaal geregeld. Weliswaar is er feitelijk nog geen schop de grond in gegaan, en is er officieel nog geen enkel besluit genomen over wat dan ook. Maar het is dan nu toch allemaal wel mooi ‘bestuurlijk op de rit gezet’.  Nu is hij, zo zal Roderick bij zijn aantreden in Den Bosch benadrukken,  klaar voor het grotere werk.

Is het voor Roderick jammer dat het infrastructurele puinruimen in Den Bosch wel zo’n beetje achter de rug is? Nee, Roderick is nu iets van 44 jaar. Dat is een mooie leeftijd om als burgervader functioneel met pensioen te gaan en je verder te concentreren op met kikvorsen door de stad te hossen.

Theo van Rhein